Cây ngô đồng không chỉ loại cây cảnh đẹp mà còn mang nhiều điều thú vị. Cây ngô đồng có đặc điểm gì, ý nghĩa, cách trồng và cách chăm sóc loại cây này như thế nào. Hãy cùng tìm hiểu về đặc điểm, công dụng và cách trồng cây ngô đồng qua bài viết sau đây của Hoa Minh Ngọc.
Cây ngô đồng là cây gì?
Tên gọi khác: Sen núi, sen lục bình…
Bạn đang xem: Cây ngô đồng – Ý nghĩa, cách trồng, chăm sóc tại nhà
Tên khoa học: Jatropha podagrica Hook. f.
Họ khoa học: Họ Thầu dầu (Euphorbiaceae).
Bộ phận dùng: Lá và vỏ thân
Mô tả toàn bộ cây ngô đồng
Thân cao khoảng 1 m, phần dưới phình to, mập và xù xì, phần trên màu xanh lục, không phân nhánh.
Lá nhẵn, màu xanh bóng, mặt dưới nhạt hơn mặt trên, cuống ngắn khoảng 10 cm, đính ở gốc. Phiến lá to, chia 3-5 thùy, đôi khi xen kẽ với một số phiến hẹp, màu xanh của lá sẽ đậm dần khi già đi.
Cụm hoa to, hình mũ, màu đỏ, có nụ màu hồng nhạt hơn, có cuống chung thẳng, dài khoảng 20 cm, màu xanh xám mỡ. Trong một cụm có cả hoa cái và hoa đực, 5 cánh hoa kích thước khoảng 7 mm. Hoa đực có bao phấn phủ phấn màu vàng, còn hoa cái có bầu nhụy màu trắng.
Quả nang, hình bầu dục, chia 3 thùy, có màu xanh khi đầy, sau chuyển sang màu vàng khi già. Đặc biệt, quả thường nổ rất mạnh, có hạt văng đi, khi gặp môi trường thuận lợi sẽ bắt đầu nảy mầm.
Đặc điểm sinh trưởng và thu hái
Đặc điểm sinh trưởng:
Ngô đồng Có nguồn gốc từ châu Mỹ, đặc biệt là Nam và Trung Mỹ. Ở Việt Nam, với hình dáng độc đáo, cây được yêu thích và trồng làm cảnh từ Bắc chí Nam, từ đồng bằng đến miền núi.
Thích ánh sáng hoặc có thể chịu bóng nhẹ, chịu hạn cao và sống được trên nhiều loại đất.
Cây không cần chăm sóc nhiều vẫn có thể ra trái đều, đặc biệt là nơi có đủ ánh sáng.
Tỷ lệ nảy mầm cao, tái sinh dinh dưỡng khỏe mạnh từ hạt hoặc từ thân cây vùi xuống đất.
Ngoài loài cây cảnh này, còn có một loại cây có tên là Ngô thân gỗ (Firmiana simplex), họ cẩm quỳ, dùng quả và vỏ làm thuốc. Tuy nhiên, hai loại này khác nhau về hình dáng, kích thước, bộ phận làm thuốc, v.v.
Mùa ra hoa của cây ngô đồng:
Cây xanh tốt quanh năm nên có thể thu hoạch bất cứ lúc nào.
Thời điểm ra hoa thích hợp của cây ngô là từ tháng 5 đến tháng 7.
Nguồn gốc, ý nghĩa cây ngô đồng
Cây ngô đồng gồm hai loại là ngô đồng thân gỗ và ngô đồng cảnh. Cây ngô đồng cảnh có tên khoa học là Jatropha podagrica, thuộc họ Euphorbiaceae (Đại kích), loài thực vật có hoa thuộc chi Dầu mè.
Cây ngô đồng có nguồn gốc từ Châu Mỹ, khác hẳn cây ngô đồng thân gỗ của phương Đông. Loài cây này thường được trồng nhiều ở nước ta với nhiều cái tên như dầu lai lá sen, cây dầu lai có củ, cây sen lục bình.
Cây ngô đồng cảnh có tên khoa học là Jatropha podagrica
Ngô đồng là một loài thực vật thuộc họ Cẩm quỳ, tên kỹ thuật là Firmiana simplex ,. Cây có nguồn gốc từ Trung Quốc và các nước Đông Á và được trồng ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là Châu Âu và Bắc Mỹ. Có hai loại chính là ngô cảnh và ngô lấy gỗ.
Trong đó, ngô ruộng của Việt Nam chủ yếu là ngô cảnh. Tên nghệ của loại cây này là Firmiana simplex, thường được gọi là cây lợn rừng, cây tơ xanh, cây tơ đồng,… Loại cây này được tìm thấy. lần đầu tiên vào năm 1763 bởi một nhà thực vật học. Ngô đồng được tìm thấy chủ yếu ở các khu rừng của Trung Quốc hoặc các nước Đông Nam Á. Trong văn hóa Á Đông, đây là loài cây có vai trò quan trọng.
Ngoài tự nhiên, cây ngô đồng thân gỗ có thể cao tới 16m. Đường kính cây trưởng thành khoảng 30cm và thuộc dòng cây thân gỗ nhỏ lâu năm. Vỏ cây nhẵn, cả vỏ và lá đều có màu xanh. Cây ngô đồng cảnh thường được trồng ở nước ta với kích thước nhỏ. Thân phình to như lọ hoa và cao từ 40-100cm. Thân cây có nhiều nhánh khác nhau và có những chiếc lá to như cây ngô đồng dại.
Cây Ngô Đồng là cây thân gỗ, khi trưởng thành có chiều cao trung bình khoảng 13-16m. Tuy nhiên, cây cảnh trồng trong nhà chủ yếu là cây cảnh có chiều cao khiêm tốn hơn. Đường kính thân cây có thể lên tới 30cm, vỏ cây tương đối nhẵn. Ngô Đồng lá dài từ 10-20cm, hoa màu đỏ, 5 cánh thường nở vào cuối tháng 7, sau đó quả hình bầu dục. Quả màu xanh khi non và màu vàng khi chín, mang khoảng 3 hạt bên trong.
Ý nghĩa của cây ngô đồng trong phong thủy
Trong phong thủy, cây ngô đồng cảnh mang vẻ đẹp tươi mát, lá cây nhìn tươi xanh giống lá sen, thân hình giống búp sen, hoa dạng cụm đỏ, nhìn bao quát cả cây như một búp hoa sen khổng lồ đầy đủ các bộ phận.
Cây ngô đồng biểu tượng cho sự sung mãn, trường tồn, trường thọ, như ý và cát tường
Do hình dạng độc đáo người ta quan niệm rằng cây có khả năng xua được tà khí, hút vận may đến gia chủ, đồng thời hóa giải tai nạn, mang đến sự an lành. Ngoài ra, cây ngô đồng không cần chăm sóc nhiều chúng vẫn tỏa ra sức sống dạt dào nên nó biểu tượng cho sự sung mãn, trường tồn, trường thọ, như ý và cát tường.
Theo thuyết ngũ hành trong phong thủy, cây ngô đồng chuộng mệnh Mộc nên phù hợp với ai mệnh Hỏa, Mộc bởi Mộc vượng Hỏa, ai trồng cây này trong nhà sẽ thu hút nhiều dòng năng lượng tốt, may mắn trong công việc.
Đặc điểm, phân loại cây ngô đồng
Là loài có dạng thân mọng nước, chứa độc, phình ra như bình hoa, cao từ 40 đến 100m, có nhiều vết sẹo trên thân cũng như nhiều nhánh tỏa ra.
Lá của loại cây này không có lông, rộng, có chiều dài 10-20cm và 3-5 thùy hình oval. Hoa của loài này dạng chùm, có màu hồng nhạt hoặc vàng tùy loại, trên thân có cả hoa đực và hoa cái trên và chúng 5 cánh hoa.
Quả cây có hình bầu dục, chứa chất kịch độc
Quả cây có hình bầu dục, lúc còn non màu xanh khi chín màu vàng, khi chín thì sẽ nổ tung xa vài chục centimet và chứa chất kịch độc có thể gây chết người nếu ăn nhầm.
Khác với ngô đồng thân gỗ từ xưa tin rằng có thể thu hút phượng hoàng thì loài này chỉ thu hút được nhiều loại bướm. Tuy vậy, cây vẫn được trồng nhiều bởi ý nghĩa phong thủy cũng như công dụng trị bệnh của nó.
Cây ngô đồng thân gỗ, thuộc họ Cẩm quỳ, tên khoa học là Firmiana simplex
Còn cây ngô đồng thân gỗ, thuộc họ Cẩm quỳ, tên khoa học là Firmiana simplex, thuộc họ Sterculiaceae (Trôm), loài này có nguồn gốc từ Trung Quốc và các nước Đông Á, sau này được phổ biến trên thế giới như Châu Âu và Bắc Mỹ.
Cây có khả năng sinh trưởng cao, ưa sáng, thích ứng tốt ở vùng núi đá vôi, đất chua hoặc trung tính. Ở nước ta, cây ngô đồng được trồng nhiều ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Huế.
Thành phần hóa học
Xem thêm : Cách nấu lẩu mắm thơm ngon đơn giản
Theo nhiều tài liệu, Cây Ngô đồng có thành phần hóa học khá đa dạng và phong phú:
Quả: Curin, đây là chất độc, tác hại đến hệ tiêu hóa và gan mật, ăn vào sẽ dễ dẫn đến ngộ độc, thậm chí tử vong.
Hạt: Hạt: Dầu béo 46% (15% acid béo no), gồm acid palmitic 9%, acid oleic 11%, acid linoleic 77%,…
Nhựa mủ: 2 peptid cyclic gồm podacyclin A và B.
Ngoài ra còn có xanthophyl ức chế tạo thành melanin, không gây độc đối với tế bào.
Tác dụng của cây ngô đồng
Tác dụng đối với sức khỏe
Cây ngô đồng cảnh được dùng để làm thuốc chữa trị nhiều bệnh lý khác nhau như làm thuốc tẩy, gây nôn, trị táo bón và lợi sữa rất hiệu quả. Đặc biệt, nó thường dùng để chuyên trị các bệnh như sau:
Dùng để trị mụn nhọt
Nhựa cây ngô đồng chứa lượng lớn độc tính, tuy nhiên theo bài thuốc dân gian nếu dùng hợp lý có thể dùng để giảm tình trạng sưng tấy và mưng mủ của các vết mụn. Bạn chỉ sử dụng một ít nhựa cây, bôi lên vùng mụn, đợi khô thì rửa lại với nước sạch.
Nhựa cây ngô đồng dùng để giảm tình trạng sưng tấy và mưng mủ của các vết mụn
Nhựa cây còn có thể cải thiện tình trạng vết ghẻ lở và một số bệnh ngoài da ngứa nữa đấy, chú ý khi dùng thì đừng để nhựa trúng vào mắt vì nó chứa nhiều độc khá nguy hiểm, cũng như bạn nên hỏi ý kiến chuyên gia y tế nếu muốn sử dụng để tránh tác dụng không mong muốn.
Ngừa nhiễm trùng và cầm máu
Nhựa cây ngô đồng còn có thể cầm máu, chống nhiễm trùng
Hơn nữa, nhựa cây ngô đồng còn có thể cầm máu, chống nhiễm trùng. Người xưa đã dùng nhựa cây ngô đồng bôi lên vết thương cho kín, khi khô lại nó sẽ bịt kín vết thương và có khả năng khử khuẩn, hỗ trợ lành vết thương.
Có tác dụng bồi bổ sức khỏe
Cây ngô đồng còn có ứng dụng trong điều trị bệnh phong thấp, sưng hạch, ho gà. Thân cây ngô đồng nếu ngâm với rượu có khả năng bổ thận tráng dương hiệu quả.
Cây ngô đồng còn có ứng dụng trong điều trị bệnh phong thấp, sưng hạch, ho gà
Còn cây ngô đồng thân gỗ, lá cây được dùng với liều lượng nhỏ có chữa bệnh trĩ, loét cũng như hạt được dùng trong điều chế thuốc kháng histamine, có thể ăn được nếu biết cách chế biến.
Tác dụng đối với đời sống
Cây ngô đồng được dùng như một loại cây cảnh để trang trí sân vườn, thanh lọc không khí khá hiệu quả.
Tuy nhiên, bạn cũng nên cẩn thận và để ý nếu nhà có trẻ con, bởi trừ rễ với lá thì cả cây này chứa lượng lớn chất độc có thể gây chất người như hexane, methanol, chloroform và tetramethylpyrazine, đặc biệt là chất độc curcin.
Nếu ăn nhầm sẽ có những triệu chứng như đau rát họng, đau bụng, chóng mặt, buồn nôn và không cứu trị kịp thời dễ gây chết người.
Cách sử dụng Ngô đồng chữa bệnh
Tùy mục đích sử dụng có thể dùng dược liệu với nhiều cách và liều lượng khác nhau. Ngô đồng có thể dùng dưới dạng thuốc sắc, dùng ngoài, tám bột để uống… Tuy nhiên, loài cây này thường dùng để làm cảnh hơn, bởi cây không chỉ đẹp độc đáo mà còn mang ý nghĩa may mắn, bình yên và tốt lành cho gia chủ.
Liều dùng:
Dạng uống: 9-15g/ ngày.
Dùng ngoài: Không kể liều lượng cố định.
Kiêng kỵ:
Mẫn cảm và dị ứng với bất kỳ thành phần nào có trong dược liệu.
Phụ nữ có thai và cho con bú, trẻ em, không được sử dụng dược liệu.
Hạt và quả có độc nếu ăn phải sẽ gây ra tác dụng không mong muốn như nôn ói, tiêu chảy, đau bụng, thầm chí rối loạn tim mạch, thần kinh…
Một số bài thuốc từ Ngô đồng
Cây ngô đồng hỗ trợ điều trị mụn nhọt
Sử dụng Ngô đồng tươi (lá) 1-3, giã nát với chút muối, rồi đắp lên nốt mụn trong vòng 2 giờ, làm liên tục trong 4 ngày.
Hoặc ngắt búp lá để nhựa chảy ra, dùng nhựa này bôi lên nốt mụn nhọt đang sưng sẽ giúp giảm sưng viêm.
Tăng cường sức khỏe
Ngô đồng (thân) thái mỏng, phơi khô, rồi sao vàng, đem ngâm rượu trong 3 tháng là dùng được, 20 ml/ ngày, bổ cho nam giới.
Cây ngô đồng trong phong thủy
Nhắc đến ý nghĩa phong thủy, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh chim phượng hoàng đậu trên bãi ngô. Trong các điển tích lịch sử của cả Trung Quốc và Việt Nam, cây ngô đồng được gắn với phượng hoàng – vua của các loài chim. Vì vậy, ngô đồng được coi là một loại cây gỗ quý và linh thiêng. Cây Ngô Đồng
Trồng cây ngô đồng gần nhà sẽ mang lại điềm lành và tài lộc cho gia đình. Người xưa cho rằng, phượng già sẽ đến đậu trên cây ngô đồng xanh tốt. Vì vậy có một cây ngô đồng trong sân nhà sẽ mang nhiều ý nghĩa phong thủy tốt lành. Bên cạnh đó, phượng hoàng là một trong tứ linh nên cây ngô đồng còn có tác dụng trấn trạch trừ tà ma, xua đuổi khí xấu ..
Cây ngô đồng có sức sống mãnh liệt, nhựa sống dồi dào. Cây có nhiều tác dụng chữa bệnh tốt nên nhiều người tin rằng trồng cây ngô đồng sẽ mang lại sức khỏe và trường thọ cho con người.
Cách trồng và chăm sóc cây ngô đồng
Cách trồng cây ngô đồng tại nhà
Xem thêm : Những công dụng của cây Kim Ngân trong cuộc sống
Thông thường người ta trồng cây ngô đồng bằng cách ghép cành hoặc gieo hạt. Tuy nhiên, trồng bằng cách gieo hạt cho ra cây giống chất lượng hơn. Dưới đây là cách trồng cây ngô đồng bằng hạt.
Bước 1: Chuẩn bị hạt giống
Cây ngô đồng cảnh cho ra nhiều hạt nên bạn lựa những hạt to tròn, không bị sâu bệnh dùng làm hạt giống. Sau đó, mang hạt đi ngâm nước ấm 30 – 40 độ trong 30 phút để hạt mau nảy mầm khi trồng, rồi vớt ra bao lại bằng khăn ấm trong 1 ngày, khi hạt nứt ra thì mang đi trồng.
Cây ngô đồng cho ra nhiều hạt nên bạn lựa những hạt to tròn
Bước 2: Trồng cây ngô đồng
Tiếp đó, bạn cho hạt vào chậu có chuẩn bị sẵn đất hoặc vị trí mong muốn ngoài vườn. Lấp 1 ít đất mỏng phía trên chừng 1 – 2 cm và tưới nước sau 2 ngày, chừng 1-2 tuần sau hạt sẽ nảy mầm.
Bạn cho hạt vào chậu có chuẩn bị sẵn đất hoặc vị trí mong muốn ngoài vườn
Cách chăm sóc cây ngô đồng
Cây ngô đồng dễ chăm sóc, do đó bạn sẽ không tốn nhiều thời gian để chăm bón cho cây mà vẫn có được không gian tươi xanh, không khí trong lành. Tuy vậy, bạn cũng chú ý một số điều sau đây để cây phát triển tốt nhất có thể.
Cây ngô đồng dễ chăm sóc, do đó bạn sẽ không tốn nhiều thời gian để chăm bón
Đây là loài có thân mọng nước nên không nhu cầu nước nhiều nên bạn tưới cây không cần quá thường xuyên, chỉ cần tưới quanh gốc cây để duy trì độ ẩm là được.
Cây ngô đồng rất ưa sáng, vì thế vị trí đặt cây ở nơi nhiều ánh sáng và thoáng đãng, tránh đặt nơi râm mát rất dễ làm cây úng gốc, rụng lá, không sinh trưởng tốt.
Về vấn đề sâu bệnh thì bạn không cần quá lo lắng, toàn thân cây trừ lá, rễ ra thì đều có độc cả, rất ít loài sâu bệnh tồn tại trên thân cây quá lâu. Cây chỉ dễ bị úng gốc, héo lá, nên bạn chỉ lưu ý tưới nước và ánh sáng mà thôi, nếu thấy cây bị úa lá thì cắt bỏ, bón thêm ít phân NPK cho cây là được.
Lưu ý khi trồng và chăm sóc cây ngô đồng
Nếu chọn mua hạt giống, cây giống tại những cửa hàng uy tín để đảm bảo chất lượng, cây phát triển tốt.
Chọn chậu trồng cây có kích thước phù hợp vì khi cây ngô đồng lớn, rễ sẽ phình to ra.
Sau khi trồng cần có dụng cụ che chắn để tránh tình trạng cây mất nước.
Khi cây đã cứng cáp, tưới đủ nước và cho cây ở nơi có ánh sáng vừa đủ.
Cách trồng và kỹ thuật chăm sóc cây Ngô Đồng phong thủy trong nhà
Ngô Đồng được đánh giá là một loại cây cảnh dễ trồng đồng thời cũng rất dễ chăm sóc. Cây Ngô Đồng có tốc độ sinh trưởng trung bình và nó rất phù hợp với khí hậu nhiệt đới ở Việt Nam. Bạn chỉ cần cung cấp đầy đủ nước và phân bón thì cây sẽ khỏe mạnh, phát triển tốt và sớm cho hoa.
Để cây Ngô Đồng có thể sinh trưởng, phát triển tốt nhất, bạn cần phải lưu ý đế một số kỹ thuật chăm sóc cây quan trọng dưới đây:
Đất trồng:
Cây Ngô Đồng rất thích hợp với những loại đất màu mỡ, có cát, giàu mùn và chế độ thoát nước tốt, đảm bảo không bị ngập úng. Bạn có thể mua đất sẵn hoặc cũng có thể trộn đất trồng với tro, xơ dừa, cát, sỏi nhỏ, xỉ than đập vụn. Khi đó cây Ngô Đồng sẽ sinh trưởng và phát triển tốt hơn và hoa sẽ nở to, đẹp hơn.
Nhiệt độ:
Khi trồng cây Ngô Đồng bạn cần chú ý tránh để cây ở nơi quá nắng hoặc là quá dâm. Như vậy cây sẽ còi cọc và chậm phát triển.
Tưới nước:
Do khả năng chịu hạn của cây Ngô Đồng khá tốt nên bạn không cần phải thường xuyên tưới nước. Tuy nhiên Ngô Đồng cần nước để có thể phát triển bộ khung tán lá và rễ.
Vì vậy bạn cần phải chú ý cung cấp đủ nước cho cây tại thời điểm mới trồng, ra hoa và sau khi tạo quả. Bạn nên sử dụng nguồn nước sạch để tưới đều quanh gốc cây ngày 1 lần.
Hãy lưu ý xem độ khô của đất mà tăng hay giảm lượng nước sao cho phù hơn bạn nhé! Nếu tưới quá nhiều, cây sẽ ngập úng và khiến cho dễ bị còi cọc, thối rữa, dẫn đến chết.
Dinh dưỡng:
Bạn phải thường xuyên thăm non cây để nhổ sạch cỏ dại giúp cho cây tránh bị cướp mất chất dinh dưỡng. Cứ định kỳ 1 tháng bạn nên tưới phân NPK pha loãng cho cây 1 lần. Nên tưới phân NPK cách xa gốc cây và tuyệt đối không được tưới phân vào lúc trời nắng. Khi tưới phân xong bạn phải tưới lại bằng nước sạch.
Nhân giống:
Hiện nay Ngô Đồng được trồng chủ yếu bằng phương pháp gieo hạt. Bạn hãy ngâm hạt giống cây Ngô Đồng trong nước ấm (2 sôi 3 lạnh) khoảng 30 phút. Sau đó ủ giống cây vào khăn ấm khoảng 1 ngày, khi hạt nứt thì đem gieo. Gieo xong bạn hãy phủ lên một lớp đất mỏng từ 1 – 2cm khoảng 2 ngày rồi tưới nhẹ nước vòi phun ngày 2 lần.
Tuy nhiên bạn cũng có thể trồng cây bằng cách chiết cành. Phương pháp này cũng cho ra được những cây Ngô Đồng to đẹp. Bạn chỉ cần chọn những cây giống to khỏe, không bị sâu bệnh, như vậy sau này cây sẽ sinh trưởng tốt và hoa nở to đẹp.
Các bệnh thường gặp và cách xử lý:
Ngô Đồng là loại cây rất ít khi bị sâu bệnh tấn công. Thế nhưng bạn cũng không nên chủ quan mà lơ là đi việc chăm sóc cây. Lá và hoa là hai bộ phận của cây rất có khả năng sẽ bị tấn công bởi sâu bệnh. Khi bạn phát hiện ra lá cây có màu vàng úa, hay có những đốm trắng, hoa bị thâm đen, héo thì ngay lập tức bạn phải cắt tỉa và phun thuốc cho cây bằng một số chế phẩm sinh học phun để trị bệnh.
Cây ngô đồng có mấy loại?
Ngô đồng được chia làm hai loại: ngô đồng thân gỗ và ngô đồng cảnh. Đây là loại cây cảnh có hoa to, lá khi già sẽ ngả sang màu xanh đậm, thân phình dần về phía gốc giống như một chiếc bình. Còn đối với ngô đồng thân gỗ, hoa thường nở nhiều, lá không có lông.
Ngô đồng có độc không?
Cây hoa đồng tiền là một vị thuốc quý, tuy nhiên không nên nuốt nhựa của cây hoa đồng tiền có thể gây hại cho hệ tiêu hóa. Đặc biệt trong hạt và quả của cây ngô đồng có một chất độc là curin. Chất này khi tiếp xúc với cơ thể sẽ gây ngộ độc, mắc một số bệnh về gan và hệ tiêu hóa. Nhiễm độc nặng có thể dẫn đến rối loạn tim mạch, suy nhược thần kinh và xuất huyết tiêu hóa.
Nếu trẻ vô tình nuốt phải hạt phong lữ, bạn nên bình tĩnh và cố gắng làm cho trẻ nôn càng nhiều càng tốt. Sau đó nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
Nguồn: hoaminhngoc.vn
Danh mục: Tin tức
